“Ymgyrch Neptune” oedd yr enw côd ar gyfer yr ymgyrch forol ar gyfer D Day, dan Ymgyrch “Overlord”.
Mae’r cannoedd o dudalennau gorchmynion i gyd wedi’u marcio â “tra chyfrinachol”. Mewn print du mawr ar y clawr blaen mae’n datgan;
“To be taken on charge in accordance with article 39 of C.B. form U.2D and destroyed by fire on completion of the operation.”
Fel y gallwch ddychmygu, ufuddhawyd i’r gorchmynion hynny i’r llythyren fel arfer, ac felly mae hwn yn oroeswr prin. Roeddent yn perthyn i Kenneth Hartree Davies, a ymunodd â’r Llynges ym 1942 yn YMCA Abertawe. Ym 1944 fe’i dyrchafwyd i reng Is-gapten ac fe’i penodwyd i’r cwch glanio tanciau ‘Copra’ mewn pryd ar gyfer glaniadau D. Day, y cymerodd ran ynddynt dan yr enw “Ymgyrch Neptune”.
Goroesodd y gorchmynion ymgyrchol gan fod y cwch glanio tanciau wedi datblygu problemau gyda’i fotor ar D Day ac fe’i gorfodwyd i ddychwelyd i’r porthladd. Trosglwyddodd Kenneth ei danciau i’r lan o’r diwedd 6 diwrnod ar ôl D Day.
Gall effaith rhyfel ar unigolyn barhau am oes, hyd yn oed os nad yw’n cael ei anafu’n gorfforol. Enghraifft o hyn yw SM 2018.14.1, pecyn adfer gwallt trydan o ddiwedd y 1940au.
Roedd yr adferydd gwallt trydan hwn yn perthyn i Mr Walter Stockdale. Bu’n gwasanaethu yng Nghorfflu’r Arloeswyr yn yr Ail Ryfel Byd ac roedd yn un o’r milwyr a aeth i mewn i wersyll crynhoi Belsen. Collodd ei wallt oherwydd sioc yr hyn a welodd ac yn ddiweddarach prynodd y cit adfer gwallt i helpu gyda hyn.
